Замена переменных

Демидович 3481 Преобразовать к полярным координатам $r$ и $\varphi$ выражение $$ w = x \frac{\partial u}{\partial y} - y \frac{\partial u}{\partial x}. $$

Матрица Якоби полярной замены координат $x= r \cos{\varphi}$, $y = r\sin{\varphi}$ имеет вид $$ \Pi(r,\varphi) = \left( \begin{array}{cr} \cos{\varphi} & -r \sin{\varphi} \\ \sin{\varphi} & r \cos{\varphi} \\ \end{array}
\right), \ \det \Pi(r, \varphi) = r. $$ Тогда дифференциал этого отображения переводит касательный вектор $(dr, d\varphi)$ в вектор $$ \left( \begin{array}{c} dx \\ dy\end{array}\right) = \left( \begin{array}{cr} \cos{\varphi} & -r \sin{\varphi} \\ \sin{\varphi} & r \cos{\varphi} \\ \end{array}
\right) \left( \begin{array}{c} dr \\ d\varphi\end{array}\right) = \left( \begin{array}{c} \cos{\varphi} dr - r \sin{\varphi} d\varphi \\ \sin{\varphi} dr + r \cos{\varphi} d\varphi \end{array}\right). $$ Записав дифференциал функции $u$: $$ du(r,\varphi) = \left( \begin{array}{cc} \frac{\partial u}{\partial x} & \frac{\partial u}{\partial y}\end{array}\right) \left( \begin{array}{cr} \cos{\varphi} & -r \sin{\varphi} \\ \sin{\varphi} & r \cos{\varphi} \\ \end{array}
\right) \left( \begin{array}{c} dr \\ d\varphi\end{array}\right) = \left( \begin{array}{cc} \frac{\partial u}{\partial r} & \frac{\partial u}{\partial \varphi} \end{array}\right) \left( \begin{array}{c} dr \\ d\varphi\end{array}\right), $$ мы приходим к соотношению $$ \left( \begin{array}{cc} \frac{\partial u}{\partial x} & \frac{\partial u}{\partial y}\end{array}\right) \left( \begin{array}{cr} \cos{\varphi} & -r \sin{\varphi} \\ \sin{\varphi} & r \cos{\varphi} \\ \end{array}
\right) = \left( \begin{array}{cc} \frac{\partial u}{\partial r} & \frac{\partial u}{\partial \varphi} \end{array}\right). $$ Из него находим, что $$ \left( \begin{array}{cc} \frac{\partial u}{\partial x}& \frac{\partial u}{\partial y}\end{array}\right) = \left( \begin{array}{cc} \frac{\partial u}{\partial r} & \frac{\partial u}{\partial \varphi}\end{array}\right) \left( \begin{array}{cr} \cos{\varphi} & -r \sin{\varphi} \\ \sin{\varphi} & r \cos{\varphi} \\ \end{array}
\right)^{-1} = \left( \begin{array}{cc} \frac{\partial u}{\partial r} & \frac{\partial u}{\partial \varphi}\end{array}\right) \left( \begin{array}{cr} \cos{\varphi} & \sin{\varphi} \\ -\frac{\sin{\varphi}}{r} & \frac{\cos{\varphi}}{r} \\ \end{array}
\right). $$ Тогда искомое выражение принимает вид $$ w = r \cos{\varphi}\left(\sin{\varphi} \frac{\partial u}{\partial r} + \frac{\cos{\varphi}}{r} \frac{\partial u}{\partial \varphi} \right) - r \sin{\varphi} \left(\cos{\varphi} \frac{\partial u}{\partial r} - \frac{\sin{\varphi}}{r} \frac{\partial u}{\partial \varphi} \right) = \frac{\partial u}{\partial \varphi}. $$

Домашняя работа

  1. Д3458, Д3459.
  2. Д3484, Д3485.
  3. Д3501, Д3502.